Alkoholizm, inaczej uzależnienie od alkoholu, toksykomania alkoholowa lub choroba alkoholowa (łac. alcoholismus habitualis, alcoholismus chronicus) – choroba polegająca na utracie kontroli nad ilością spożywanego alkoholu.

Spożywanie zazwyczaj dużych ilości alkoholu przez alkoholika jest spowodowane przymusem o charakterze psychicznym i somatycznym i nie podlega jego woli. Mechanizm powstawania uzależnienia nie jest do końca wyjaśniony, ale ma bezpośredni związek z nadużywaniem alkoholu. Jednym z kluczowych objawów w diagnozowaniu choroby alkoholowej, obok utraty kontroli nad ilością wypijanego alkoholu, są objawy abstynencyjne, zwane inaczej zespołem abstynencyjnym, zespołem ostrej abstynencji, syndromem abstynencyjnym, zespołem odstawienia alkoholu. Objawy abstynencyjne w standardowym przypadku trwają ok. 14 dni. Nie należy ich mylić z kacem. Przewlekły alkoholizm prowadzi do chorób psychicznych, ciężkich schorzeń wątroby, nerek, żołądka, serca itd. Zwiększa przestępczość, sprzyja szerzeniu się chorób wenerycznych i ujemnie wpływa na potomstwo.

Z choroby alkoholowej nie można się wyleczyć. Nawet po wieloletniej abstynencji próby kontrolowanego picia często kończą się powrotem do nałogu. Fundamentalnym warunkiem zdrowienia jest abstynencja, wspomagana m.in. przez terapię uzależnień, udział w spotkaniach Anonimowych Alkoholików, przebudowę stylu życia na abstynencki, zdobywanie wiedzy z zakresu alkoholizmu i dziedzin pokrewnych. Proces zdrowienia z choroby alkoholowej jest niezwykle trudny i skomplikowany, uzależniony przede wszystkim od chęci i dobrej woli zainteresowanego. Około 70% pacjentów po terapiach nie osiąga trwałych efektów[potrzebne źródło].
Spis treści
[ukryj]

    * 1 Pojęcie alkoholizmu
    * 2 Prawo
    * 3 Leczenie farmakologiczne
    * 4 Pomoc uzależnionym
    * 5 Zobacz też
    * 6 Przypisy
    * 7 Linki zewnętrzne
    * 8 Bibliografia

Pojęcie alkoholizmu [edytuj]

Pojęcie alcoholismus chronicum wprowadził Magnus Huss w roku 1849. Człowiekiem, który zdjął z osób uzależnionych odium pogardy i uczynił ich pacjentami potrzebującymi pomocy, jest amerykański lekarz czeskiego pochodzenia Elvin Morton Jellinek. W 1960 r. opublikował pracę pt.: Koncepcja alkoholizmu jako choroby. E.M. Jellinek pierwszy przedstawił, w jaki sposób dochodzi do powstawania i pogłębiania się uzależnienia od alkoholu, podzielił proces powstawania choroby na fazy. Autor wyróżnia następujące stadia choroby alkoholowej:

    * Faza wstępna prealkoholowa,trwająca od kilku miesięcy do kilku lat, zaczyna się od konwencjonalnego stylu picia. Człowiek odkrywa, ze picie alkoholu nie tylko daje przyjemne doznania, ale także łagodzi przykre stany emocjonalne. Wzrasta tolerancja na alkohol.
    * Faza ostrzegawcza zaczyna się w momencie pojawienia się luk pamięciowych - palimpsestów.
    * Faza krytyczna rozpoczyna się od utraty kontroli nad piciem.
    * Faza przewlekła zaczyna się wraz z wystąpieniem wielodniowych ciągów.

Autor podkreślał, iż zatrzymanie choroby jest możliwe na każdym etapie i w każdej fazie. Od czasu pomnikowego dzieła Jellinka pojawiły się inne typologie alkoholizmu.

W 1983 George Villant opublikował książkę pod tytułem Naturalna historia alkoholizmu, w której zaprezentował rezultaty kilku badań potwierdzających i pogłębiających pojęcie alkoholizmu jako choroby. Podsumowując swoje badania autor stwierdził, że alkoholizm ma charakter postępujący, jego objawy występują jednak w innej kolejności niż przedstawił to Jellinek. Villant podał dwie możliwości zakończenia rozwoju choroby alkoholowej: osoby nią dotknięte podejmują abstynencję albo czeka je śmierć. Jak wynika z danych, nieliczna grupa zdołała powrócić do picia niepatologicznego, czy też powstrzymać proces uzależnienia. Jednak w trakcie kontynuowania badań zaobserwowano, iż grupa ta systematycznie malała.

Prawo [edytuj]

Uznając życie obywateli w trzeźwości za niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra Narodu Sejm PRL przyjął dnia 26 października 1982 ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, ze zmianami).

Leczenie farmakologiczne [edytuj]

Z badań Bogusława Habrata z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie wynika, że z szerokiej gamy leków o potencjalnych właściwościach zmniejszania picia alkoholu, jedynie akamprozat i naltrekson uważane są za leki o udowodnionej skuteczności. Do dziś badania nad skutecznością disulfiramu interpretowane są niejednoznacznie. Kilkadziesiąt badań poświęcono wpływowi grupy leków przeciwdepresyjnych SSRI na spożywanie alkoholu, ale ich interpretacja jest trudna: wydaje się, że skuteczne są głównie u alkoholików z depresją, ale ich wpływ wyraża się najczęściej kilku- do kilkunastoprocentowym zmniejszeniem parametrów związanych z piciem, a jest to niesatysfakcjonujące dla klinicystów. Wyniki badań nad innymi lekami, m.in. ondansetronem, tiaprydem, GHB, tianeptyną i LSD, choć zachęcające, są bardzo nieliczne i wymagają potwierdzenia. Zdaniem innego specjalisty z Instytutu Psychiatrii i Neurologii - dr med. Bohdana Woronowicza - farmakologia może stanowić jedynie wsparcie dla oddziaływań psychoterapeutycznych w leczeniu uzależnień, a jednocześnie "stosowanie jakichkolwiek środków farmakologicznych, bez względu na ich skład chemiczny i profil działania, nie może być traktowane jako leczenie uzależnienia od alkoholu."

Pomoc uzależnionym

Jednym z zaleceń terapii odwykowej jest udział w spotkaniach Anonimowych Alkoholików.

   1. Kościół katolicki
         1. Bractwo Trzeźwości
         2. Działalność indywidualna księży katolickich
         3. Krucjata Wyzwolenia Człowieka
         4. Ośrodek Apostolstwa Trzeźwości Warszawskiej Prowincji Braci Mniejszych Kapucynów w Zakroczymiu (powstał w 1968 r.).
         5. Czasopisma zawierające treści antyalkoholowe - "Trzeźwymi Bądźcie" - dwumiesięcznik. "Rycerz Niepokalanej" - miesięcznik.
   2. Al-anon
   3. DDA - Dorosłe Dzieci Alkoholików
   4. Stowarzyszenia i Kluby Abstynenckie